هیچ وقت علم راجدی نگرفته ایم (یادداشت های یک دهه دربارۀ علم و حواشی آن)

دیباچه مؤسسه ............................... ................................ ................................ ....................... . ۱۳
بنام خدای علم و قلم خدای مهربان و بخشنده ............................... ................................ .................... . ۱۷
مقدمه ............................... ................................ ................................ ................................ . . ۱۷
انقطاع عامل اساسی عقب مان دگی ............................... ................................ ................................ .. . ۲۱
دلیل کینه تو زی با علم چیست؟ ............................... ................................ ................................ ...... . ۲۶
حبس کتاب یا حبس علم ............................... ................................ ................................ ............ . ۳۰
بازتولید علوم انسانی یا .... ............................... ................................ ................................ .......... . ۳۲
پیش داو ری مهم تر ین معضل علوم انسانی ما ............................... ................................ ...................... . ۳۵
چرا علوم انسانی متحول نمی شود؟ ............................... ................................ ................................ . ۴۰
علم در قرن هفتم هج ری ............................... ................................ ................................ ............ . ۴۴
صرفاً از داشت ها می خور یم اما تولید تازه ندار یم ............................... ................................ ................... . ۴۸
ضعف تمدنی ما در کدام بخش است؟ ............................... ................................ .............................. . ۵۱
وقتی پاسخ همه چیز را از قبل می دانیم! ............................... ................................ ............................ . ۵۵
وزارت علوم، مهم تر ین وزارتخانه ............................... ................................ ................................ .... . ۵۷
برای علم و آقای قرائتی متأسفم ............................... ................................ ................................ .... . ۶۰
گفتمان پیشرفت علمی در کشور، در چه حال است؟............................... ................................ ............... . ۶۶
نظام سنتی کتابخانه ها را متحول کنید ............................... ................................ .............................. . ۷۳
رابطۀ طراحی ماشین بدون سوخت با انقراض نژاد اروپایی ............................... ................................ ....... . ۷۷
مصاحبه با شفقنا: دشوا ری های پژوهش در حو زۀ قم ............................... ................................ .............. . ۸۲
دانش را به میان مردم ببر یم ............................... ................................ ................................ ....... . ۱۰۰
چرا حرکت علمی ما کند است؟ ............................... ................................ ................................ ..... . ۱۰۴
چه کسی دلش به حال علم می سوزد؟ ............................... ................................ ............................. . ۱۰۹
تنوع درک مسلمانان از مفهوم علم در تمدن اسلامی ............................... ................................ .............. . ۱۱۳
طالع سقوط نطفۀ مبارکه مظفرالدین شاه! ............................... ................................ .......................... . ۱۱۷
٦ / هیچ وقت علم را جدی نگرفته ایم
چه کسی به فر یاد علم می رسد؟ ............................... ................................ ................................ .... . ۱۲۲
فر یب پیشرفت های موقت را نخور یم ............................... ................................ ............................... . ۱۲۶
کسی برای رضای خدا این کار را برای ایران انجام دهد ............................... ................................ .......... . ۱۲۹
از کولرآبی تا ساخت کباب شامی ضد ایدز در مصر ............................... ................................ ................ . ۱۳۳
رابطۀ علوم غر یبه با سیستم عامل ذهن ............................... ................................ ............................ . ۱۳۶
مجلس به دانشگاه ها بی مه ری نکند!............................... ................................ .............................. . ۱۴۰
تولید جهل به جای تولید علم ............................... ................................ ................................ ........ . ۱۴۴
مصاحبه با سایت تار یخ عصر میانه ایران ............................... ................................ ........................... . ۱۴۸
شروع تار یخ جدید ما با این پرسش آغاز شد: چرا ما عقب افتاده ایم؟ ............................... ............................ . ۱۵۵
آیا علمی اندیشیدن برای ما مهم بوده است؟ ............................... ................................ ...................... . ۱۶۱
اندوه دل نگفتم الا یک از هزاران ............................... ................................ ................................ .. . ۱۶۶
آیا چی زی به نام طب اسلامی دار یم؟ ............................... ................................ ............................... . ۱۶۹
چرا ما نتوانستیم در علم نجوم مدرن سهیم باشیم؟ ............................... ................................ .............. . ۱۷۸
۱۸۹ . ............ ............................... « مقالات دربا رۀ مفهوم علم در تمدن اسلامی » مصاحبه با مجلۀ سرآمد در باب کتاب
هدیه ای به مناسبت روز جهانی علم! ............................... ................................ ............................... . ۲۰۱
یک پرده با ابور یحان بیرونی ............................... ................................ ................................ ........ . ۲۰۷
علوم قلابی ............................... ................................ ................................ .......................... . ۲۱۲
با مشکل پایان نامه ها چه کنیم؟............................... ................................ ................................ ...... . ۲۱۶
کرسی آزاداندیشی یعنی چه؟ ............................... ................................ ................................ ....... . ۲۲۲
متن سخنرانی: چرا فقط یک ابور یحان بیرونی داشتیم؟ ............................... ................................ ........ . ۲۲۵
قدرت نقادی قدما در حل تعارض موارد مشکوک میان علم و دین ............................... ................................ . ۲۳۳
زاهدان از آتش برآمده اند، عابدان از باد ............................... ................................ .......................... . ۲۳۸
اندر هوسِ داشتن یک گوگل بوک ایرانی جامع ............................... ................................ ................... . ۲۴۲
علت عقب ماندگی مسلمانان از زبان حاج شیخ عبدالکر یم حائ ری ............................... ............................... . ۲۴۵
ضرورت توسعۀ کتابخانه های تخصصی دیجیتالی ............................... ................................ ................ . ۲۵۴
تبدیل ابور یحان بیرونی به ابور یحان درونی ............................... ................................ ....................... . ۲۵۷
چرا نباید از تعطیلی کتابفروشی طهو ری ناراحت باشیم؟ ............................... ................................ .......... . ۲۶۱
ساعت ساز تبر ی زی در پانصدسال پیش! ............................... ................................ .......................... . ۲۶۳
کی پدید آمد؟ ............................... ................................ ............................... . ۲۶۵ « علم تمدن اسلامی »
بالارفتن تب تمدن اسلامی ............................... ................................ ................................ ........ . ۲۶۸
یک تن ضعیف و یک کاروان اسیر!؛ نگاهی دیگر به معضل مقالات علمی  پژوهشی ............................... ........... . ۲۷۲
بی خیال علم شویم ............................... ................................ ................................ ................. . ۲۷۸
فرهنگ همچنان مرده است ............................... ................................ ................................ ........ . ۲۸۱
گذشتۀ ما ز یباست اما پر از عیب است ............................... ................................ ............................ . ۲۸۴
زاغند و زاغ را روش کبک آرزوست! عمل به قرنطینه، پا گذاشتن ر وی سنن اجدادی است ............................... .... . ۲۸۹
کتاب، عامل عقب ماندگی است نه پیشرفت ............................... ................................ ...................... . ۲۹۶
برای این چند ده هزار کتاب فارسی فک ری بکنید! آیا فر یادرسی هست؟ ............................... ......................... . ۳۰۰
داستان آفر ینش از فلسفۀ یونانی تا علم اسلامی ............................... ................................ ................. . ۳۰۲
فاتحه در ذکر آفر ینش کائنات ............................... ................................ ................................ ...... . ۳۱۱
فهرست/ ٧
داستان آفر ینش به روایت ظفرنامه............................... ................................ ................................ . . ۳۱۵
تلقی مان از مفهوم علم اشتباه است (مصاحبه با مهر) ............................... ................................ ............ . ۳۲۱
پیشرفت علمی چیست؟ ............................... ................................ ................................ ............ . ۳۲۵
خروسی که پایش در طبقۀ هفتم زمین است و سرش در عرش ............................... ................................ . . ۳۳۲
همۀ علوم در چنتۀ ماست! ............................... ................................ ................................ ......... . ۳۳۵
در غیاب ارسطو چه می کنیم؟ ............................... ................................ ................................ ...... . ۳۴۰
طالع مر یخ در تحویل سال و مشکل درد دندان ............................... ................................ ................... . ۳۴۴
فرانسیس بیکن، شاه عباس و فَرق زنبورهای گرجستان و اردبیل ............................... ............................... . ۳۴۹
اشاراتی به اندیشه و تفکر مَقدسی دربا رۀ علم ............................... ................................ ................... . ۳۵۳
مرجعیت علمی ما برای جهان به چه معناست ............................... ................................ .................... . ۳۵۷
برخورد دوگانه تمدنی ما با تفکر ............................... ................................ ................................ ..... . ۳۶۰
آیا زبان همدیگر را می فهمیم؟ ............................... ................................ ................................ ..... . ۳۶۴
باید با نسخه چاپی کتاب خداحافظی کرد و الا عقب مانده خواهیم ماند ............................... .......................... . ۳۷۱
بندی از یک مصاحبه دربا رۀ کارهای من دربا رۀ علم ............................... ................................ .............. . ۳۷۷
یادداشتی برای سخنرانی دربا رۀ تمدن اسلامی در دانشگاه شیراز ............................... ............................... . ۳۸۱
فرق فارابی با هزاران شبهعالم دیگر ............................... ................................ ............................. . ۳۸۴
پرسش های نشست علم ............................... ................................ ................................ .......... . ۳۸۸
ستیز ما با علم ............................... ................................ ................................ ...................... . ۳۹۸
بازهم دربا رۀ رساله های دکت ری ............................... ................................ ................................ ..... . ۴۰۴
کتاب سوخت فسیلی است، باید از آن عبور کنیم ............................... ................................ ................. . ۴۰۸
یادداشتی با ارزش دربا رۀ وضع دانش نجوم در دو رۀ تیمو ری ............................... ................................ ..... . ۴۱۲
راه حل برای حل تعارض میان داده های علوم جدید با برخی از روایات اسلامی ............................... .................. . ۴۱۸
چرا ابن سینا از زکر یای را زی به زشتی یاد می کند؟ ............................... ................................ ................. . ۴۲۱
آلوسی: قائل به حرکت وضعی زمین تکفیر نمی شود! ............................... ................................ ............ . ۴۲۴
خاصیت اجزاء سوسمار ............................... ................................ ................................ ........... . ۴۲۶
نصیحت شگفت میرفندرسکی علیه دشوارنویسی متن های درسی ............................... ............................. . ۴۲۹
گفت و گ وی علم و دین دربا رۀ حدیث ذباب (مگس) ............................... ................................ .............. . ۴۳۳
سؤال دربا رۀ حکم استفاده از قبله نما در عصر صف وی ............................... ................................ ............. . ۴۴۰
استاد! برای موضوع پایان نامه یا رساله دکت ری من چه موضوعی را پیشنهاد می کنید؟ ............................... .......... . ۴۴۲
۴۴۶ . ............................ نمونه ای از پیشگویی های منجمانه: این بار مستخرج از رمل، برای طهماسب دوم در سال ۱۱۴۱
فرق معلمان هندی و فرنگی در کار در یانوردی ............................... ................................ .................... . ۴۵۰
گسترش نشر کتاب در فضای مجا زی و آسیب آن ............................... ................................ ............... . ۴۵۳
چه روشی را جایگز ین سیاست شکست خوردۀ ترویج کتاب کنیم؟ ............................... .............................. . ۴۵۵
حاج محمد کر یمخان رهبر شیخیه، تلگراف و هیپنوتیزم ............................... ................................ ........ . ۴۵۸
سیاست گسترش کتابخانه های تخصصی دیجیتالی ............................... ................................ ............. . ۴۶۲
دانایی خود را با دیگران در میان بگذار یم ............................... ................................ ......................... . ۴۶۵
یکی از هزاران که چرا ما اهل تفکر نیستیم ............................... ................................ ....................... . ۴۶۸
وقتی سروش غیبی خبر از سلطنت ابدی سلطان می دهد ............................... ................................ ........ . ۴۷۱
اعتمادبه نفس کاذب و نقش آن در متوقفکردن ذهن علمی ما............................... ................................ .. . ۴۷۴
٨ / هیچ وقت علم را جدی نگرفته ایم
تفسیر یک متن پزشکی کهن دربا رۀ خواستن فرزند پسر یا دختر و درمان نازایی ............................... ................ . ۴۷۸
هم علم خوب است هم ثروت؛ چون بدون علم، ثروتی وجود نخواهد داشت ............................... .................. . ۴۸۷
دفاع جاحظ از ساده نویسی برای قابل فهمکردن متون ............................... ................................ ........... . ۴۹۰
مطالعۀ مقدمۀ ابنخلدون برای ما از نان شب واجب تر است ............................... ................................ .... . ۴۹۳
انحطاط در همه چیز ............................... ................................ ................................ ................ . ۴۹۶
یک خبر شگفت و ادبیات عجایب نگا ری ............................... ................................ .......................... . ۴۹۹
قضاوت دربا رۀ باستانشناسان فرنگی در ۱۱۵ سال پیش............................... ................................ ......... . ۵۰۲
با تأثیر مزاج ها و عادات بر افکار فلسفی خود چه کنیم؟ ............................... ................................ ........... . ۵۰۵
سابقه ای از نگاه منفی و الحادی به علم طب ............................... ................................ ...................... . ۵۰۸
مقلد ز یاد دار یم متفکر کم ............................... ................................ ................................ ........... . ۵۱۵
تجربه های شکست خورده در عرصۀ کتابخانه ها و کانال های عرضۀ کتاب دیجیتال ............................... ............. . ۵۱۹
چرا نمی توانیم در بحث های تار یخی مان شفاف باشیم؟ ............................... ................................ ......... . ۵۲۴
کر یم خان زند و مردی که می گفتند کیمیا می داند ............................... ................................ ................. . ۵۲۷
علمی اندیشیدن هز ینه دارد ............................... ................................ ................................ ....... . ۵۲۹
سردرگمی ما دربا رۀ مفهوم حقیقی علم در جامعه ............................... ................................ ................. . ۵۳۳
یک سوم درس روش تحقیق، آموزش جستجو در منابع دیجیتال باشد ............................... ......................... . ۵۳۶
راه نجات در تقویت علم است ............................... ................................ ................................ .... . ۵۳۹
استناد یک نویسندۀ شیخی دو رۀ ناص ری به تحولات صنعتی در فرنگ ............................... ........................... . ۵۴۱
استفاده از فناو ری های نوین دیجیتالی در دانشگاه ها معمول نیست ............................... ............................. . ۵۴۷
چرا علم آمو زی در کشور ما نهادینه نشده است؟ ............................... ................................ .................. . ۵۵۰
تخر یب دانش تجربی در کتاب جامعه شناسی ۲ آموزش وپرورش ............................... ............................... . ۵۵۶
فرق معلمان هندی و فرنگی در کار در یانوردی ............................... ................................ ................... . ۵۵۹
چرا ما هنوز هم معنا و مفهوم علم جدید را درک نمی کنیم؟ ............................... ................................ ....... . ۵۶۴
تفکر علمی در جامعۀ ما حاکم نیست ............................... ................................ .............................. . ۵۶۹
در اصفهان صف وی ساختۀ فرنگیان ............................... ....................... . ۵۷۴ « عینک گوش » آلت دورنما و سمعک
باید هرچه سر یع تر، همۀ منابع کهن را دیجیتالیِ قابل سرچ کنیم ............................... ................................ . ۵۸۰
از قانون مسعودی ابور یحان بیرونی تا قانون ناص ری میرزا نجم الملک غفا ری اصفهانی ............................... ....... . ۵۸۳
ما نیازمند یک جنبش علمی در کشور هستیم ............................... ................................ ...................... . ۵۹۰
آیا نهضت تبدیل میراث مکتوب به میراث نو ری فراگیر خواهد شد؟ ............................... ............................. . ۵۹۳
زندانیکردن صدها هزار پایان نامه در مراکز دانشگاهی و ظلمی که به علم می شود ............................... ............ . ۵۹۸
کتاب اعتبار خود را از دست داده است ............................... ................................ ............................ . ۶۰۱
تار یخ اندیشه در کشور ندار یم ............................... ................................ ................................ ...... . ۶۰۳
دکارت از زمان ناص ری ........... . ۶۰۹ « گفتار در روش » اعتمادبه نفس به جا یا تکبر بیجا / نگاهی به نکته ای از مقدمۀ ترجمۀ رسالۀ
رابطۀ علم و کتابخانهدا ری در کشورها ............................... ................................ ............................. . ۶۱۲
اگر فرهنگ و تمدن خوب می خواهیم، باید شفافیت علمی داشته باشیم............................... ......................... . ۶۱۸
چرا بحث از اسلامیشدن علوم انسانی بالاگرفته است ............................... ................................ .......... . ۶۲۱
از دو رۀ صف وی ............................... ................................ ............... . ۶۲۵ « سردرد » یک مدل پاسخ برای رفع
چرا نمونۀ عقل بیرونی و ابنخلدونی کم دار یم؟ (بازهم یادی از نوروز) ............................... ........................... . ۶۳۰
دانشگاه را پایان نامه محور کنیم ............................... ................................ ................................ ... . ۶۳۲
فهرست/ ٩
اندک امکاناتی هم که در امر پژوهش دار یم، چطور به هدر می دهیم! ............................... ............................ . ۶۳۵
خروس بی وقت خوان را باید سر بر ید ............................... ................................ ............................ . ۶۳۸
علم واجب چیست؟ ............................... ................................ ................................ ................ . ۶۴۳
ایرانداک را تنها گذاشته ایم ............................... ................................ ................................ ...... . ۶۴۴
دربا رۀ علم و آقای مطه ری ............................... ................................ ................................ ......... . ۶۴۷
فکر علمی رشیدالدین فضل الله و نکته ای دربا رۀ در یای محیط ............................... ................................ ... . ۶۵۱
حدس و نوع استدلال یک جغرافی دان مسلمان به وجود سرزمین آمر یکا از قرن هشتم هج ری .............................. . ۶۵۶
یکی از روش های بی اعتبارکردن علم در همۀ روزگاران ............................... ................................ ........... . ۶۵۹
رشیدالدین فضل الله مردی متفاوت: از مفاهمه تا مباحث معرفت شناختی ............................... ....................... . ۶۶۲
۶۷۷ . .................... ................................ ............................... « نشر یات علمی کشور » مقدمه ای برای کتاب
پیش فرض ها و مشکل شناخت ما ............................... ................................ ................................ .. . ۶۸۰
زلزلۀ اخیر در امر پژوهش در دانشگاه ها ............................... ................................ .......................... . ۶۸۲
اصلاً هستی و آسمان ها و زمین ها آن جور که اروپائیان نادان ترسیم کردند، نیست ............................... ............ . ۶۸۵
چرا ما در تجمیع معلومات خود مهارت ندار یم؟ ............................... ................................ ................... . ۶۸۹
نشستن و فکرکردن فایده ای ندارد ............................... ................................ ................................ . ۶۹۲
ضعف مسلمانان در جغرافیا و دانش نقشه کشی ............................... ................................ ................. . ۶۹۴
کی فاتحه کتاب چاپی را خواهیم خواند؟ ............................... ................................ .......................... . ۶۹۷
چرا یک نرم افزار کتابخانه ای آنلاین متحد میان کتابخانه ها و مراکز محتوادار وجود ندارد؟ ............................... ..... . ۷۰۰
دینی شدن یا نشدن علوم انسانی! ............................... ................................ ................................ . ۷۰۳
۷۱۰ . . ................................ ............................... « انقلاب علمی » مقدمه ای بر رسالۀ دکت ری آقای فرهی با عنوان
میرزا موسی سیاح اصفهانی، پزشکی مدرن اما منتقد فرنگ از دو رۀ مشروطه ............................... ................... . ۷۱۴
کارکرد کتابخانه ها، در حد سالن مطالعه پایین آمده است............................... ................................ .......... . ۷۲۰
چه کسی می خواهد تمدن اسلامی بسازد؟ ............................... ................................ ........................ . ۷۲۳
علم، دستو ری و فرمایشی نیست ............................... ................................ ................................ . . ۷۲۵
تفاوت تار یخ علم با تار یخ مفهوم علم ............................... ................................ ............................. . ۷۲۷
نجوم و طب، پاشنه آشیل علم در دنیای اسلام ............................... ................................ ................... . ۷۳۱
غول از کجا درآمده؟ / یک بار دیگر با جاحظ ............................... ................................ ...................... . ۷۳۴
در تعصّب می زند جان تو جوش ............................... ................................ ................................ ... . ۷۳۸
در جهان کو صاحب فهم درست! ............................... ................................ ................................ .. . ۷۴۱
لزوم داشتن دید باز در تمدن ............................... ................................ ................................ ...... . ۷۴۴
عرفان و تمدن ............................... ................................ ................................ ...................... . ۷۴۶
از ابنخلدون تا داستان مهاجرت های گسترده در دنیای معاصر ............................... ................................ . . ۷۴۸
سزگین و تار یخ علم / سخنرانی در مراسم بزرگداشت فؤاد سزگین ............................... .............................. . ۷۵۱
چرا ما در مسیر علوم خودی، رو به بالا ح رکت نمی کنیم و در یک خط مستقیم پیش می رویم؟ ............................... . . ۷۵۵
تأسیس تمدن مهم اما تداوم آن مهم تر است ............................... ................................ .................... . ۷۵۸
سیط رۀ تفکر صدرایی بر ما و آثار آن ............................... ................................ .............................. . ۷۶۲
فرهنگ و تمدن ما و مفهوم علم ............................... ................................ ................................ .. . ۷۶۸
چرا در دنیای اسلام کسی مثل فان اس ندار یم تا تار یخ کلام اسلامی بنویسد؟ ............................... ................. . ۷۸۰
آیا تمدن بدون کتاب در راه است؟ ............................... ................................ ................................ . ۷۸۴
١٠ / هیچ وقت علم را جدی نگرفته ایم
دقت علمی قرن چهارمی که از دست دادیم! ............................... ................................ ..................... . ۷۸۷
علم هواشناسی ما تا دو رۀ قاجار............................... ................................ ................................ ..... . ۷۹۰
بدون تار یخ تفکر هرگز نمی توانیم و نباید نظر یات تمدنی بدهیم ............................... ................................ . . ۷۹۲
فضای ضددانش در جوامع امرو زی ............................... ................................ ............................... . ۷۹۷
در یغ از یک کتابخانۀ دیجیتال خوب ............................... ................................ ................................ . ۸۰۰
شع ری دربا رۀ ناصرالدین شاه، دانشخواهی او و تأسیس دارالفنون و آوردن معلم از اطر یش ............................... ... . ۸۰۲
چندقطبیشدن فرهنگی جامعه؛ قطب ها زبان همدیگر را نمی فهمند! ............................... ............................ . ۸۰۵
بسیا ری از نگاه های امرو زی ما به علم، تکرار میراث صف وی است ............................... ................................ . ۸۰۷
بر پایۀ چه مفاهیمی زندگی می کنیم؟ ............................... ................................ ............................... . ۸۰۹
در میان متکلمان اسلامی و علمای طبیعی ............................... ............................ . ۸۱۳ « باران » اختلاف نظر دربا رۀ
نمونه ای دیگر از عقل گرایی سید مرتضی در باب رعدوبرق ............................... ................................ ....... . ۸۱۷
در ایران، هنوز نمی شود گفت، علم مسئلۀ ما شده است ............................... ................................ ......... . ۸۲۰
این ره که تو می ر وی به ترکستان است ............................... ................................ ........................... . ۸۲۲
علوم انسانی خیالی ............................... ................................ ................................ ................. . ۸۲۴
در تمدن مسلمانی، هیچ گاه معنای واقعی علوم طبیعی را درک نکردیم ............................... .......................... . ۸۲۹
چرا ما به عمق حقیقت پی نمی بر یم؟ ............................... ................................ ............................. . ۸۳۴
تجربه های تلخ یک صد و پنجاه ساله، اکنون چه باید کرد؟ ............................... ................................ ........ . ۸۳۶
برای حرب با کفره روسیه، محتاج به کفره فرنگی شده ایم ... ............................... ................................ .... . ۸۴۰
یکی از معیارهای سنجش سطح علمی در جامعۀ ایرانی ............................... ................................ ......... . ۸۴۳
علوم استعلایی دینی ............................... ................................ ................................ ............... . ۸۴۵
چگونه جل وی تفکر دربا رۀ حرکت زمین و جاذبه را گرفتیم؟ ............................... ................................ ........ . ۸۵۱
رنگ آبی فضیلتی برای آسمان و درمانی برای چشم بیمار! ............................... ................................ ...... . ۸۵۵
از فخر را زی تا مهدی بازرگان: چرا باید طبیعت را بشناسیم؟ ............................... ................................ .... . ۸۵۸
انفتاحی یا انسدادی برای یافتن راه حل های نو ............................... ................................ ................... . ۸۶۶
ضعف نظر یه پردا زی ما در حو زۀ شناخت و نقد میراث ............................... ................................ ............. . ۸۶۹
خودسانسو ری و ناامیدی و مقدسپندا ری، سه عامل کندی تفکر در جامعۀ ما ............................... .................. . ۸۷۲
رشیدالدین فضل الله همدانی: یونان بس است، به شرق هم بنگر ید ............................... ........................... . ۸۷۶
تمدن اسلامی از واقعیت تا آرزو ............................... ................................ ................................ ... . ۸۸۳
پزشکی جدید دروغ می گوید، مصرف نمک، فشار را کاهش می دهد! ............................... ........................... . ۸۸۶
پزشکی سنتی حیوانی: خواص پزشکی اجزاء بدن شیر ............................... ................................ ......... . ۸۸۹
وقتی دانشجویان علوم پزشکی به قم می آیند! ............................... ................................ ................... . ۸۹۲
از دانش تا شبهدانش در تمدن مسلمانی ............................... ................................ ......................... . ۸۹۸
چرا رشد علم در دو رۀ دوم عباسی متوقف شد ............................... ................................ ..................... . ۹۱۱
نهادها در کنار گذاشتن کتاب کاغذی تلاش کنند ............................... ................................ ................. . ۹۱۹
می گردیم؟ آیا بهتر نیست به دنبال آنچه کمتر باطل است، بگردیم؟ ............................... ....... . ۹۲۳ « درست » چرا دنبال
مذهبی ها و طرح درخشش برای مبارزه با بی سوادی............................... ................................ ............. . ۹۲۵
ما باید باور خود به علم تجربی را اثبات کنیم ............................... ................................ ...................... . ۹۲۷
چرا پژوهش در حوزه پا نمی گیرد؟ ............................... ................................ ................................ . . ۹۳۶
ابور یحان با تجربه یک افسانه را رسوا می کند ............................... ................................ ..................... . ۹۴۱
فهرست/ ١١
فخررا زی می توانست کوپرنیک دنیای اسلام باشد اما نشد ............................... ................................ ...... . ۹۴۳
در تفکر اسلامی کنار گذاشته شد؟ ............................... ................................ .. . ۹۴۸ « ماهیت علم » چرا بحث از
دانش تمدنشناسی در غرب و انتقال آن به دنیای اسلامی و ایرانی ............................... ............................ . ۹۵۳
برداشت ما مسلمانان از تمدن چیست؟ ............................... ................................ ........................... . ۹۵۸
بدون ساماندهی معلومات، علم موجود پیشرفت نمی کند ............................... ................................ ....... . ۹۶۷
معنای ابن خلدونی تمدن و ما ............................... ................................ ................................ ...... . ۹۷۲
دوست دار یم در تخیل زندگی کنیم ............................... ................................ ................................ . ۹۷۴
چ را دانشگاه کوچک شهر لایدن، شانزده برندۀ جای زۀ نوبل دارد؟ ............................... ............................... . ۹۷۷
مردم چه نوع کتاب هایی با چه سطح علمی می خوانند؟ ............................... ................................ ........... . ۹۸۲
کمکی که دولت می تواند به نشر دیجیتال بکند ............................... ................................ .................... . ۹۸۵
توسعۀ علمی راه نجات ماست............................... ................................ ................................ ..... . ۹۸۷
تنجیم هنوز در صحنۀ سیاسی فعال است ............................... ................................ .......................... . ۹۹۱
واقعیت تغییر در افق دید ما: یک مورد در تعلیم و تربیت کودک ............................... ................................ .. . ۹۹۵
توضیحی دربا رۀ یک اقدام افراطی و زشت در کتابسو زی ............................... ................................ ...... . ۹۹۸
یک بار دیگر با آتشبیار معرکۀ جهل............................... ................................ ................................ . ۱۰۰۰
ر یشه های مقاومت ما در برابر پزشکی نوین ............................... ................................ ....................... . ۱۰۰۳
شبه جمع بندی از مواضع مخالف و موافق کتابسو زی ............................... ................................ .......... . ۱۰۰۶
۱۰۰۹ . ............................ ...............................« اسلامیسا زی دانش » خاستگاه اسلامیسا زی دانش: دربا رۀ کتاب
آیا اجا زۀ علم در دست دین است؟ (یک گفت و گو) ............................... ................................ ............... . ۱۰۱۳
از گالیله تا عبدالعز یز بن باز (شیخ الاسلام اسبق سعودی) ............................... ................................ ...... . ۱۰۲۹
وقت نجات علم و توسعۀ مدیر یت علمی در کشور است ............................... ................................ ........ . ۱۰۳۳
کرونا ، پنبۀ علم و تمدن و دمکراسی را زد! ............................... ................................ ....................... . ۱۰۳۶
آیا زمان ایجاد امواج بزرگ انتشار و مطالعۀ کتاب های الکترونیکی در کشور فرا رسیده است؟ ............................... . ۱۰۳۹
گفت و گو دربا رۀ وضع علم در ایران و طب قدیم و جدید و باقی قضایا ............................... ........................... . ۱۰۴۲
پنج مکتب طبی قدیمی ............................... ................................ ................................ ............ . ۱۰۷۹
ما هیچ وقت علم را جدی نگرفتهایم ............................... ................................ .............................. . ۱۰۸۶
پسوند دینی را برای علم، بیمحابا بهکار نبر یم ............................... ................................ .................. . ۱۰۸۹
تحقیر تجربهگرایی در برابر در یافتهای شهودی در اندیشههای ایرانی ............................... ...................... . ۱۰۹۴
فساد علمی ............................... ................................ ................................ ......................... . ۱